Алимент

18 жашка чыга элек балдар;

18 жаштан ашкан, эмгекке жөндөмсүз, жардамга муктаж балдар;

окуу жайда окуп жаткан 18-21 жашка чейинки балдар;

иштей албаган эне-аталар, чоң энелер, чоң аталар, таенелер, таяталар;

жардамга муктаж 18 жашка чыга элек неберелер;

18 жашка чыга элек жана 18 жаштан ашкан эмгекке жөндөмсүз бир туугандар;

боюнда бар аялы же мурдагы аялы;

ортодогу баланы багып аткан жубайы же мурунку жубайы, бала 3кө чыкканча; 

ортодогу майыптыгы бар баланы караган мурдагы жубайы;

нике бузулганга чейин, же нике бузулгандан кийин бир жылдын ичинде эмгекке жөндөмсүз болуп калган мурдагы жубайы ж.б.

18 жашка чейин, эгер окуу жайда окуса 21 жашка чейинки бала үчүн атасынан же энесинен, ата-энесинен жардам алууга болбой калган учурда чоң атасынан, чоң энесинен, таята, таенесинен өндүрсө болот;

эмгекке жөндөмсүз, жардамга муктаж ата-эне үчүн балдарынан өндүрсө болот;

эмгекке жөндөмсүз, жардамга муктаж аялы үчүн жолдошунан же мурунку жолдошунан аялдын боюнда бар кезинде, баласы 3 жашка чыкканча, баланын майыптыгы бар болсо 18 жашка чыкканча алимент өндүрсө болот; 

жубайы ажырашканга чейин же ажырашкандан кийин 1 жылдын ичинде ишке жарамсыз болуп калса мурдагы жубайынан алимент өндүрсө болот;

18 жашка чыга элек бала үчүн бир туугандардан алимент өндүрсө болот;

18 жашка чыга элек же 18 жаштан ашкан бирок иштей албаган балдары үчүн чоң ата-энелеринен алимент өндүрсө болот.

ата-энелик милдетин аткаруудан баш тартса;

алимент төлөөдөн баш тартса;

балага зомбулуктун түрлөрүн көрсөтсө;

балдарын оор жумуштарга салса;

аракечтик же баңгилик өнөкөт илдети болсо;

баласынын же жубайынын ден соолугуна, же өмүрүнө кылмыш жасаса;

18 жашка чыга элек балдарын селсаяк болуусуна жол берсе жана башка учурларда. 

өзүнүн же алимент төлөй турган адамдын жашаган жери боюнча сотко кайрылуу керек.

эгер сотко арыз жазуу жана башка укуктук маселелерди көп түшүнө бербесеңиз жергиликтүү "Акысыз юридикалык жардам борборлоруна" кайрылса болот. Ал жерде иштеген адвокаттар укуктук маселелер боюнча акысыз кеңеш берет;

адвокат жалдаганга каражатыңыз жетпесе Мамлекет кепилдеген юридикалык жардам тутуму мамлекеттин эсебинен адвокат бөлүп берет.

Алимент төлөбөй аткандыгы тууралуу сот аткаруучуга арыз жазса болот.

Сот аткаруучу алимент төлөбөй аткан адамга өз ыктыяры менен төлөөнү сунуш кылат. Анда дагы төлөбөсө сот аткаруучу мыйзамда көрсөтүлгөн башка чараларды колдонот, мисалы:

·         соц фонд аркылуу иштеген жерин аныктайт;
·         банк эсептерин камакка коет;
·         кыймылдуу, кыймылсыз мүлктөрүн камакка коет;
·         өлкөдөн чыгарбоо токтомун чыгарат;
           мындан дагы натыйжа чыкпаса,
·         сот аткаруучу соттун чечимин аткарбагандыгы тууралу укук коргоо органдарына сотко чейинки өндүрүштү баштоо максаты менен кайрылат.
 
Эгерде сот аткаруучу дагы ишти бүтүрбөй созуп атса, анда сот аткаруучу өз милдетин аткарбай жатат деп сотко арыз менен кайрылуу керек. 

Мындан тышкары аталык же энелик укуктан ажыратып койсо болот. Ошондой эле мыйзам боюнча ата-энелик укуктардан ажыратуу ата-энени өз баласына каралашуу милдетинен бошотпойт. Андыктан аталык же энелик укуктан ажыраган учурда дагы алимент төлөө милдети сакталып калат. 

Төрөлө элек балага алимент өндүрүүгө болбойт. Бала төрөлгөндөн кийин, күбөлүгүндө атасы жазылып турса сот аркылуу алимент өндүрүүгө болот.
Эгер силер жарандык никеде жашап, биологиялык атасы баланын атасы экенин мойнуна албаса, бала төрөлгөндөн кийин аталыгын сот аркылуу аныктап, анан алимент өндүрүү керек.

Эгерде жубайлардын расмий никеси бар болсо, аял боюнда бар кезинде жана баласы 3 жашка чыкканча баланы боюнда көтөргөнү жана бакканы үчүн баланын атасынан өзүнө алимент өндүрүүгө болот. Ошол эле учурда балага өзүнчө алимент өндүрүүгө болот.  

Болот. Сотко алимент өндүрүп берүү боюнча арыз жазуу керек. Сот аткаруучу соттун чечимин Россияга жөнөтөт. Алимент төлөөчүнүн Россияда тапкан айлыгынан кармалып, сиздин банктагы эсебиңерге ай сайын которулуп турат.

Атасынын жашаган жери боюнча жайгашкан Россиянын сотуна алимент өндүрүү боюнча арыз менен кайрылса болот.

Сот аткаруучуга атасы алимент төлөбөй аткандыгы тууралуу арыз жазып коюу керек. Төлөнбөй келген алименттин суммасы, үстөк пулу менен кошулуп чогула берет. Атасы Россиядан кайткан учурда чек арадан кармалып мыйзам боюнча жоопко тартылат. Алиментти толук төлөбөсө кайра Россияга кетишине да тоскоол болот.

Россия менен Кыргызстандын ортосундагы келишимдин негизинде сот аркаруучу, Россияга алимент төлөбөй жүргөндүгү тууралуу соттун чечимин почта аркылуу жөнөтөт. Алимент төлөбөй жүргөн адамды мекенге кайтарат, же айлык акысынан алиментке кармап, алимент алуучуга жөнөтүп турушат. 

Албетте болот. Эгерде балдардын туулгандыгы тууралуу күбөлүгүндө атасы деген графада атасынын аты жазылып турган болсо мыйзам боюнча ал алимент төлөөгө милдеттүү. Жашаган жериңиз боюнча, же жолдошуңуздун жашаган жери боюнча райондук сотко арыз жазуу керек.

Балдардын туулгандыгы тууралуу күбөлүгүндө атасынын аты жок болсо, аталыгын аныктоо боюнча сотко арыз жазыңыз. Сот аталыгын аныктап берсе, атасы алимент төлөөгө милдеттүү.

Алимент төлөбөгөн киши мыйзам алдында жооп берет. 

Мындай учурда улуттук статистиканын силер жашаган аймакта бир балага бир айда канча каражат кетээри тууралуу атайын өлчөмдөрү белгиленген. Ошол сумманы алимент катары төлөшү керек. Ошондой эле эки тарап макулдашып мүлк менен же дыйканчылыктан тапкан жер жемиш, мал ж.б. менен эсептешсе мыйзам уруксат берет. Төлөбөй жатса сот өндүрүүчүгө арыз жазуу зарыл. Ал өндүрүп берүүгө милдеттүү.  

алимент өндүрүү жөнүндө арыз (доо арыз) - түп нускасы жана көчүрмөсү;

ар бир баланын туулгандыгы тууралуу күбөлүктөрүнүн көчүрмөлөрү;

арыз ээсинин паспортунун көчүрмөсү;

нике күбөлүгүнүн же ажырашкандыгы жөнүндө документтин көчүрмөсү;

ишке тиешеси бар тараптардын кирешеси тууралуу маалымкат (киреше тууралуу маалымат алууга мүмкүн болбой атса, сотко өтүнүч арыз менен кайрылса, сот маалымат берүүнү талап кылат);

баланын жана ата -эненин жашаган жеринен маалымкат.